Ticaret Bakanlığı tarafından 2022 yılına ait Yeşil Mutabakat Yıllık Faaliyet Raporu yayınlandı. 11 ana başlık üzerinden yıl içerisinde yapılan çalışmalar, güncellenen planlar, alınan aksiyonlar ile ilgili bilgiler yer almakta.

 

Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) başlığında sınırda yapılacak olan düzenleme ile emisyon ticaret sisteminden elde edilecek olan gelirin ülkemizin yeşil dönüşümü, temiz enerji kullanımı, ayak izi azaltım, uyum çalışmaları için kullanılacağı belirtildi.

 

SKDM kapsamında öncelikli imalatçı firmaların sera gazı azaltımını desteklemek amacıyla önemli adımlar atıldığına değinilmiştir.  EBRD işbirliği ile yürütülen düşük karbonlu yol haritası projeleri, ilgili sektörlerde 2053 net sıfır hedefi doğrultusunda imalatta düşük karbonlu üretime geçiş için mevcut en iyi teknikler ve gelişmekte olan temiz üretim teknolojileri, destekleyici politika önlemleri ve finansman ihtiyacını ortaya koymaktadır.

 

Çimento sektöründe AYM kapsamında EBRD'nin fonlayıcısı, PwC şirketinin ise yüklenicisi olduğu ''Türkiye Çimento Sektörü için Düşük Karbonlu Yol Haritası'' projesinin uygulamasına başlanmıştır.

 

Çelik sektöründe yapılan çalışmalarda EBRD iş birliği ile ''Türkiye Çelik Sektörü için Düşük Karbonlu Yol Haritası'' projesinin uygulamasına Nisan 2022 tarihinde başlandığı, nihai raporun 2023 yılının ilk yarısında kamuoyu ile paylaşılacağı bildirilmiştir.

 

Alüminyum sektöründe EBRD ile ''Sıfır Karbonlu Alüminyum Yol Haritası'' oluşturulması projesine 2022'de başlandığı 2023'te tamamlanacağı aktarılmıştır.

 

Gübre sektöründeki karbonsuz yol haritası EBRD ile işbirliği halinde hazırlanacak olan proje henüz netlik kazanmamıştır.

 

Sanayide yeşil dönüşümü gerçekleştirmek adına yapılan çalışmalar Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Yeşil OSB ve Yeşil Endüstri Bölgeleri'nin hayata geçirilmesi projesi ile oluşturulmuştur. Bu kapsamda OSB'ler ve endüstri bölgelerinin yeşil dönüşümü sağlanması ve yeşil ünvanını alması için başvuru şartları ve kriterleri belirlenmiştir.

 

En İyi Tekniklerle Endüstriyel Emisyonların Yönetimi Yönetmeliği taslağı hazırlanmış olup, 2023 yılı içerisinde mevzuata kazandırılması planlanmaktadır. Bu kapsamda, enerji ve kaynak verimliliğini, hava, su ve toprak için sıfır kirlilik prensibini gösteren ve faaliyetlerini bu hassasiyette yürüten tesislere çevresel sürdürülebilir üretimin göstergesi olarak ''Sanayide Yeşil Dönüşüm Belgesi'' düzenleneceği aktarılmıştır.

 

Yeşil finansman ile ilgili çalışmalar artış göstermiş olup Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yıllık minimum 500 ton eşdeğer petrol (TEP) enerji tüketimi bulunan mevcut imalat sanayi tesislerine yapılacak olan en az % 15 enerji tasarrufu sağlayacak olan enerji verimliliğine yönelik yatırımlar öncelikli yatırım konuları kapsamında desteklenmekte olduğu görülmüştür.

 

Yenilenebilir Enerji Kaynak Garanti Belgesi (YEK-G Belgesi) sistemi ve YEK-G Belgesi ile ilgili çalışmalar yapılmıştır. YEK-G elektrik tüketiminde yenilenebilir enerjiye teşvik amacıyla ortaya çıkarılmış bir projedir. Üretilen elektrik enerjisinin yenilenebilir kaynaklardan üretildiğine dair belgelendirme sistemi ile enerji kaynak garanti sistemi oluşturulmuştur. 2021 yılında başlayıp, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen Yeşil OSB projesi kapsamında YEK-G Belgesinin kullanıma ilişkin entegrasyon çalışmaları 2022 yılı içerisinde de yürütülmüştür.

 

Sürdürülebilir tarım başlığında yer alan tarımda yenilenebilir enerji kullanımının arttırılması çalışmaları devam etmektedir. Tarımsal üretimde atık ve artık yönetiminin geliştirilmesi hedefi kapsamında, atıkların toprağa uygulanarak (zeytin karasuyu, biyogaz tesisi sıvı fermente atığı vb.) kullanım olanaklarının araştırılması eylemine yönelik olarak, çeşitli bitkisel ve hayvansal atık ve artıkların doğrudan kullanımı, kompostlanması (tavuk gübreleri, yerfıstığı atıkları vb.) ve biyokömür eldesi ile tarımsal açıdan değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.

 

Sürdürülebilir akıllı ulaşım başlığında AB tarafından 2020 tarihinde ''AB Sürdürülebilir ve Akıllı Hareketlilik Stratejisi'' yayınlandığı belirtilmiş, ülkemizde temiz taşımacılık olarak demiryolunun yük taşımacılığındaki payının artırılması ve tırların ağ boyunca trenlerle taşınmasına imkan sağlayacak adımların atılması hedeflenmektedir. ''Sürdürülebilir ve akıllı taşımacılığın geliştirilmesi'' hedefi kapsamında, Kombine Taşımacılık Yönetmeliği 27 Mayıs 2022 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanmıştır.

 

İklim değişikliği ile mücadele kapsamında İklim Şurası'nda açıklanan İklim Kanunu ile ilgili çalışmalara devam edilmektedir. Kanun taslağı şu şekildedir:

Coğrafi alan ya da sektör gibi herhangi bir ayrım gözetmeksizin karşı karşıya kaldığımız iklim değişikliği konusunda tüm kamu kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişilerin işbirliği içerisinde sorumlulukları ve yükümlülükleri tanımlanmıştır.

Net sıfır emisyon hedefinin gerçekleştirilmesi için Bakanlıkların görev alanı dahilinde, tahdidi bir sınırlama olmadan azaltım ve uyum hedefleri belirlenmeye çalışılmış ve Bakanlıklarımıza bu hedeflerin gerçekleştirilmesi için sorumluluklar verilmiştir.

Ülkemizde yeni uygulanmaya başlayacak Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) ile ilgili düzenlemeler yapılmış ve kapsam dahilindeki işletmelerin sera gazı emisyon izni almaları zorunlu hale getirilmiştir.

Adil geçiş politikaları AYM kapsamında önem teşkil eden bir konu olması sebebiyle tüm toplum kesimlerini en uygun şekilde yeşil dönüşüme hazırlayarak kimseyi geride bırakmama yaklaşımını ele almaktadır. Adil Geçiş Politikaları'na TÜBİTAK Ufuk Avrupa Programı yoluyla da destek verilmektedir.

Eğitim öğretimde yeşil dönüşüm başlığı altında her yaştan öğrencinin yeşil bilincinin oluşması amacıyla yapılan çalışmalardan bahsedilmiştir.

 

Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.